Herdər Əliyev
İLHAM HEYDƏR OĞLU ƏLİYEV
Lütfi Zadə
Mehriban Əliyeva
İngilis alimi Riçard Overy 2007-ci ildə yazdığı “Əskiksiz dünya tarixi” adlı əsərində isə dünya tarixini dəyişdirən 50 hadisəni təsvir edib. Nəzərinizə çatdıraq ki, həmin hadisələrin də arasında sadalayacağımız şəxslərin doğulması və onlarla bağlı olan proseslər var.
İLHAM HEYDƏR OĞLU ƏLİYEV
Lütfi Zadə
Mehriban Əliyeva
İngilis alimi Riçard Overy 2007-ci ildə yazdığı “Əskiksiz dünya tarixi” adlı əsərində isə dünya tarixini dəyişdirən 50 hadisəni təsvir edib. Nəzərinizə çatdıraq ki, həmin hadisələrin də arasında sadalayacağımız şəxslərin doğulması və onlarla bağlı olan proseslər var.
10.Konfutsi
E.ə VI-V əsrlərdə yaşayan bu filosof Çin fəlsəfi fikir sisteminə ən çox təsir edən filosofdur. Çin fəlsəfi fikir sistemi isə öz növbəsində Şərq fəlsəfəsinin əsas bazisini təşkil etdi. Odur ki, qədim Şərq fəlsəfəsini möhkəmləndirən, dünyanın ideoloji fikir nəhənginə çevrilən Konfutsi dünya tarixini dəyişdirən şəxslər sırasındadır.
9. Makedoniyalı İsgəndər
Dünya tarixində ən böyük hökmdarlardan biri hesab edilən Makedoniyalı İsgəndər 30 yaşına qədər öz ordusu ilə Yunanıstanı, Yunanıstandan Misirə qədər olan torpaqları və Misirdən Şərqi Hindistana qədər olan əraziləri fəth edə bilib. Onun öz ordusunu Hindistana qədər gətirib çıxarması dünya tarixini dəyişən ən önəmli hadisələrdən biri hesab edilir. Dünya xəritəsində ən ciddi dəyişiklərin ilk səbəbkarı kimi Böyük İsgəndər tarixi dəyişdirən şəxsiyyətlər sırasında yer alır.
8. Çingiz xan
İnsanlıq tarixində ən böyük dövlət olan Böyük Monqol İmperiyasının əsasını qoyan Çingiz xanın varlığı dünya tarixinin dəyişməsinə gətirib çıxarıb. İlk dəfə o, Asiyanı tam olaraq fəth edib və bütün torpaqları vahid bayraq altında birləşdirməyi bacarıb.
7. Napoleon Bonapart
Avropanın ən böyük sərkərdələrindən olan Fransa imperatoru Napoleon Bonapart az qala bütün Avropa üzərində nəzarəti ələ keçirəcəkdi. Dünya tarixində bəzi dəyişikliklərin səbəbkarı olan Napoleon 1815-ci ildə Vaterloo döyüşündə məğlub olandan sonra Avropaya nəzarəti əldən verir. Bu döyüş dünya tarixini dəyişdirən hadisələr siyahısındadır.
6. Uilyam Şekspir
İngilislər də, deyəsən, yerliçiliyə çox vararaq dünya dramaturgiyasının nəhənglərindən olan Şekspiri də tarixi dəyişən insanlardan hesab ediblər. Belə ki, Şekspirin anadan olduğu tarixi (1654-cü ili) dünya tarixini dəyişdirən hadisə kimi qeyd edirlər.
5. Albert Eynşteyn
Bəşəriyyət tarixinin ən ağıllı insanlarından hesab edilən yəhudi əsilli fizik dünya elmində inqilab yaratmaqla tarixdə də bir çox məqamların dəyişməsinə səbəb oldu. Onun Fotoeffekt, Nisbilik, eləcə də başqa nəzəriyyə və fiziki qanunları bu gün də tam araşdırılmayıb. Ölümündən sonra beyni oğurlanan alim hələ də dünya elmində müəmma kimi qəbul olunur.
4. İsaak Nyuton
Siyahını ingilislərin hazırladığını nəzərə alsaq həm Şekspir, həm də Nyutonda bir az irəli getdiyini görərik. Reytinq cədvəlinin tərtibçilərini yerliçilikdə suçlasaq da, bu ingilis aliminin də dünya tarixində az iş görmədiyinin şahidi oluruq. O, böyük filosof olmaqla yanaşı, dünya elminin ən böyük inqilabçılarından biri idi. Modern fizikanın yaranması onun adı ilə bağlıdır. Dünyadakı sonrakı texniki inqilabların da bundan sonra başladığını nəzərə alsaq Nyutonu həqiqətən də dünya tarixini dəyişdirən şəxslər sırasında görə bilərik.
3. Budda
Dünya düşüncə tarixində ən böyük inqilab yaradan insanlardan biri də Budda olub. O, yaratdığı mənəvi-idraki düşüncə sistemində mütləq kamilliyə varmağın yollarını göstərməyə çalışırdı. XXI əsr elm və texnoloji uğurlara söykənməsinə baxmayaraq bu gün də Buddanın arxasınca gedən milyonlarla insan var.
2. İsa peyğəmbər
Bəşəriyyət tarixinin ilk inqilabçılarından sayılan peyğəmbərdir. Xristianlığın əsasını qoyan İsanın uğurları bu gün də get-gedə artmaqdadır. Təbii ki, peyğəmbəri hər hansı tarixi şəxsiyyətlə yanaşı qoymaq fikrində deyilik. Ən azından onların ideologiyası bütün zamanlar və bütün məkanlar üçün keçərlidir. İsa peyğəmbər həm bir filosof, həm də missioner kimi qısa ömründə insanlığı tam olaraq dəyişdirə bildi.
1. Məhəmməd peyğəmbər
Sonuncu peyğəmbər olan Məhəmməd peyğəmbər insanlığın, bəşəriyyətin xilası hesab edilir. Belə ki, az qala bütün dəyərlərin öldüyü bir dönəmdə elçi olaraq göndərilən Məhəmməd insanlarda təfəkkür tərzini dəyişən onlarda mənəviyyatla idrakın sintezini görmək istəyən şəxsdir. Bu gün dünyada müsəlmanların sayı günü gündən artır.
E.ə VI-V əsrlərdə yaşayan bu filosof Çin fəlsəfi fikir sisteminə ən çox təsir edən filosofdur. Çin fəlsəfi fikir sistemi isə öz növbəsində Şərq fəlsəfəsinin əsas bazisini təşkil etdi. Odur ki, qədim Şərq fəlsəfəsini möhkəmləndirən, dünyanın ideoloji fikir nəhənginə çevrilən Konfutsi dünya tarixini dəyişdirən şəxslər sırasındadır.
9. Makedoniyalı İsgəndər
Dünya tarixində ən böyük hökmdarlardan biri hesab edilən Makedoniyalı İsgəndər 30 yaşına qədər öz ordusu ilə Yunanıstanı, Yunanıstandan Misirə qədər olan torpaqları və Misirdən Şərqi Hindistana qədər olan əraziləri fəth edə bilib. Onun öz ordusunu Hindistana qədər gətirib çıxarması dünya tarixini dəyişən ən önəmli hadisələrdən biri hesab edilir. Dünya xəritəsində ən ciddi dəyişiklərin ilk səbəbkarı kimi Böyük İsgəndər tarixi dəyişdirən şəxsiyyətlər sırasında yer alır.
8. Çingiz xan
İnsanlıq tarixində ən böyük dövlət olan Böyük Monqol İmperiyasının əsasını qoyan Çingiz xanın varlığı dünya tarixinin dəyişməsinə gətirib çıxarıb. İlk dəfə o, Asiyanı tam olaraq fəth edib və bütün torpaqları vahid bayraq altında birləşdirməyi bacarıb.
7. Napoleon Bonapart
Avropanın ən böyük sərkərdələrindən olan Fransa imperatoru Napoleon Bonapart az qala bütün Avropa üzərində nəzarəti ələ keçirəcəkdi. Dünya tarixində bəzi dəyişikliklərin səbəbkarı olan Napoleon 1815-ci ildə Vaterloo döyüşündə məğlub olandan sonra Avropaya nəzarəti əldən verir. Bu döyüş dünya tarixini dəyişdirən hadisələr siyahısındadır.
6. Uilyam Şekspir
İngilislər də, deyəsən, yerliçiliyə çox vararaq dünya dramaturgiyasının nəhənglərindən olan Şekspiri də tarixi dəyişən insanlardan hesab ediblər. Belə ki, Şekspirin anadan olduğu tarixi (1654-cü ili) dünya tarixini dəyişdirən hadisə kimi qeyd edirlər.
5. Albert Eynşteyn
Bəşəriyyət tarixinin ən ağıllı insanlarından hesab edilən yəhudi əsilli fizik dünya elmində inqilab yaratmaqla tarixdə də bir çox məqamların dəyişməsinə səbəb oldu. Onun Fotoeffekt, Nisbilik, eləcə də başqa nəzəriyyə və fiziki qanunları bu gün də tam araşdırılmayıb. Ölümündən sonra beyni oğurlanan alim hələ də dünya elmində müəmma kimi qəbul olunur.
4. İsaak Nyuton
Siyahını ingilislərin hazırladığını nəzərə alsaq həm Şekspir, həm də Nyutonda bir az irəli getdiyini görərik. Reytinq cədvəlinin tərtibçilərini yerliçilikdə suçlasaq da, bu ingilis aliminin də dünya tarixində az iş görmədiyinin şahidi oluruq. O, böyük filosof olmaqla yanaşı, dünya elminin ən böyük inqilabçılarından biri idi. Modern fizikanın yaranması onun adı ilə bağlıdır. Dünyadakı sonrakı texniki inqilabların da bundan sonra başladığını nəzərə alsaq Nyutonu həqiqətən də dünya tarixini dəyişdirən şəxslər sırasında görə bilərik.
3. Budda
Dünya düşüncə tarixində ən böyük inqilab yaradan insanlardan biri də Budda olub. O, yaratdığı mənəvi-idraki düşüncə sistemində mütləq kamilliyə varmağın yollarını göstərməyə çalışırdı. XXI əsr elm və texnoloji uğurlara söykənməsinə baxmayaraq bu gün də Buddanın arxasınca gedən milyonlarla insan var.
2. İsa peyğəmbər
Bəşəriyyət tarixinin ilk inqilabçılarından sayılan peyğəmbərdir. Xristianlığın əsasını qoyan İsanın uğurları bu gün də get-gedə artmaqdadır. Təbii ki, peyğəmbəri hər hansı tarixi şəxsiyyətlə yanaşı qoymaq fikrində deyilik. Ən azından onların ideologiyası bütün zamanlar və bütün məkanlar üçün keçərlidir. İsa peyğəmbər həm bir filosof, həm də missioner kimi qısa ömründə insanlığı tam olaraq dəyişdirə bildi.
1. Məhəmməd peyğəmbər
Sonuncu peyğəmbər olan Məhəmməd peyğəmbər insanlığın, bəşəriyyətin xilası hesab edilir. Belə ki, az qala bütün dəyərlərin öldüyü bir dönəmdə elçi olaraq göndərilən Məhəmməd insanlarda təfəkkür tərzini dəyişən onlarda mənəviyyatla idrakın sintezini görmək istəyən şəxsdir. Bu gün dünyada müsəlmanların sayı günü gündən artır.
No comments:
Post a Comment